بوشهر ۲۴: در دهههای اخیر با توجه به پیشرفت علم بویژه در زمینههای بهداشت، سلامت و تغذیه، تجهیزات و دستگاههایی اختراع و تولید شده که کیفیت غذا و آب را بالا میبرد، یکی از این تجهیزات، دستگاههای تصفیه آب است که نوع صنعتی تا خانگی آن نیز وجود دارد و به شدت مورد استقبال مردم بویژه در استان بوشهر قرار گرفته است.
به گزارش بوشهر ۲۴ به نقل از ایرنا؛ کیفیت آب شرب همواره و در طول تاریخ از گذشته تا امروز برای بشر مهم بوده، در زمان کنونی با توجه به پیشرفت علم در نقطه تلاقی علوم پزشکی و بیماری شناسی و مهندسی شیمی نتایج به شکل متفاوتی رقم خوردهاست، طوریکه علاوه بر حذف سنگ رسوبات و گل و لای از آب، میزان ph یا اسیدیته و باز بودن آن، درجه EC یا شوری آب، شفافیت آن، میزان املاح سخت، مواد مضرو غیره مد نظر است و این مهم در زمان کنونی در کشور ما توسط دو دستگاه آب و فاضلاب و دانشگاه علوم پزشکی مورد بررسی قرار میگیرد.
در دهههای اخیر مردم نیز به موازات اقدامات شرکت آب و فاضلاب، با استفاده از دستگاههای تصفیه آب خانگی و یا فروشگاهی (ایستگاههای فروش آب تصفیه شده) به بهانه حذف املاح سخت، بالا بردن شفافیت و طعم آب و موارد دیگر بدون بررسی دقیق و با تکیه بر اطلاعات غیر علمی فروشندگان این دستگاهها، آب استاندارد سازی شده برای مصرف مستقیم را دوباره تصفیه میکنند و علاوه بر هدر دادن بخش زیادی آب، کیفیت و سلامت آن را نیز کاهش میدهند.
دستگاههای تصفیه آب خانگی از نگاه فروشندگان
یک نصاب و فروشنده دستگاه تصفیه آب خانگی گفت: دستگاه تصفیه آب خانگی با سیستم اسمز معکوس قادر به پالایش آلایندههای فیزیکی آب شامل شن، ماسه، گچ، آهک، براده و زنگ زدگی، گل و لای، رسوبات و سایر املاح معلق در آب همچنین پالایش آلایندههای شیمیایی آب شامل نیتریت، نیترات، فسفات، سرب، فلوراید، گاز کلر، سموم کشاورزی و سایر املاح محلول در آب بوده و سختی آب لولهکشی شهری را تا حدود ۱۵ تا ۲۰ درجه PPM میرساند.
وی اظهارکرد: دستگاههای تصفیه آب خانگی شامل یک ورودی آب است که به لوله آب شهری متصل است و یک لوله خروجی که در محل فاضلاب قرار میگیرد و اغلب بدلیل نصب شدن زیر سینک این مهم در محل خروج مشترک با فاضلاب ظرفشویی است.
پولاد حیدری گفت: آب پس از عبور از فیلترهای دستگاه وارد مخزنی که حجم آن ۱۰ لیتر است میشود و از همان محل نیز به استفاده میرسد، در فرآیند تصفیه بابت مقدار معینی آب شهری پسماند آن به فاضلاب منتقل میشود.
این فروشنده دستگاه تصفیه آب خانگی یادآور شد: با توجه به اینکه فیلترها از ورود رسوبات به آب شرب جلوگیری میکنند تضمین کیفیت آب تصفیه شده با تعویض بموقع آنها ارتباط مستقیم دارد، در حالی که بیشتر مردم در انجام این امر تعلل میکنند.
وی که ۶ سال پیش فعالیت خود را در این زمینه آغاز کرده ادامه داد: هماکنون در بیشتر منازل مردم بوشهر دستگاه آب تصفیه خانگی نصب شدهاست و آنهایی که توان مالی برای خرید این دستگاه را ندارند از ایستگاههای آب تصفیه موجود در سطح شهر خریداری و برای آشامیدن، پخت و پز بویژه چای برای رنگ شفاف آن استفاده میکنند.
حیدری، قیمت یک دستگاه آب تصفیه خانگی را با هزینههای نصب بین ۷۰ تا ۱۲۰ میلیون ریال اعلام کرد و گفت: این درحالی است که فیلترهای دستگاه باید هر ۶ ماه تا یکسال براساس میزان مصرف آب آنها تعویض شود که هر مرحله تعویض فیلترها چهار میلیون ۵۰۰ هزار ریال هزینه دارد.
ابهام در عملکرد دستگاههای تصفیه آب خانگی
براساس تحقیقات انجام شده، استانداردهایی که برای آب آشامیدنی توسط سازمان ملی استاندارد تدوین شدهاست، شامل استاندارد شماره ۱۰۵۳ با مضمون ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی آب، استاندارد شماره ۱۰۱۱ بررسی کیفیت آب از بعد ویژگیهای میکروبی آن و استاندارد شماره ۱۰۱۱ سازمان ملی استاندارد، آب آشامیدنی باید عاری از هرگونه باکتریهای بیماریزا مانند اشرشیاکلی و سودوموناس و غیره باشد.
متخصص شیمی دارویی گفت: استانداردهای فیزیکی، شیمیایی و میکروبی مهم در ارزیابی آب سالم شامل کلیفرم، کلیفرم مدفوعی، قلیائیت، رنگ آب، PH، مزه و بو (ژئوسمین، ۲-متیلایزوبورنئول (MIB)و غیره)، فلزات و نمکهای محلول (سدیم، کلرید، پتاسیم، کلسیم، منگنز، منیزیم)، ریز سازواره یا ریز زیوی هامانند باکتری قولون زی سرگینی (اشریشیا کولی) , کریپتوزپوریدیوم، و ژیاردیا لامبلیا؛ رک تجزیه نحلیل میکروب شناسانهٔ آب، فلزات و شبه فلزات محلول (سرب، جیوه، آرسنیک و غیره)، مواد آلی محلول: مواد آلی محلول رنگی (CDOM), کربن آلی محلول (DOC) رادون، فلزات سنگین، مواد دارویی، مکملهای گیزنی مورد اهمیت بوده و کیفیت آب با نتیجه بررسی آنها ارتباط مستقیم دارد.
حافظه صالح آبادی بیان کرد: مواردی همچون فلزات محلول و سنگین، مواد آلی و معدنی مضر به طور کلی به طریق بهره گیری از فیلترهای مخصوصی همچون نقره امکان پذیر است که در استانهایی که در مجاورت معادنی همچون مس، سرب و غیره وجود دارند گزارش میشود و شرکت آب و فاضلاب با استفاده روشهای مناسب نسبت به حذف آنها اقدام میکند.
صالح آبادی کرد: دستگاههای تصفیه خانگی به طور کامل قادر به جذب و پیشگیری از ورود املاح سنگین نیستند و مقدار باقیمانده از این املاح در مخزن اولیه این دستگاهها در گذر زمان انباشه شده و خود به عنوان یک منبع آلودگی عمل کرده و موجب سمی شدن آب مورد استفاده شود.
وی تاکید کرد: عوامل باکتریایی همچون باکتری اشریشیا کولی که منجر به بیماریهای روده میشود در صورت ظهور، هرگز با هیچ دستگاه خانگی حذف نمیشود.
پر مصرف و کم فایده
مدیر مرکز پایش و نظارت بر کیفیت آب و فاضلاب استان بوشهر گفت: براساس تحقیقات به عمل آمده با تلاشهای شبانهروزی کارشناسان این شرکت، آب آشامیدنی لوله کشی این استان سالم است و تمامی پارامترهای استاندارد مصرف مستقم را دارد و نیازی به استفاده از دستگاه تصفیه خانگی نیست.
فرهاد سهرابی بیان کرد: در زمان کنونی کیفیت آب شرب استان بوشهر از نظر فاکتورهای شیمیایی و فیزیکی همچون PH، کدر بودن، EC میزان سدیم، پتاسیم و کلر، همچنین وضعیت بهداشتی آن در ۴ ایستگاه کنگان، گناوه، برازجان و بوشهر مورد ارزیابی و پایش قرار میگیرد.
سهرابی ادامه داد: آب ورودی از خط لوله کوثر و کازرون طبق استاندارد “۵۳-۱۰” که یک رفرنس برای آب شرب است مورد ارزیابی قرار میگیرد، بر اساس آخرین ارزیابیهای انجام گرفته فاکتورهای تعریف شده در این استاندارد که به آنها اصطلاحا TDS نیز گفته میشود رقمی متناسب با حد مجاز و مفید برای سلامت انسان را نشان میدهد که به تعبیری این امر حاکی از کیفیت مطلوب آب شرب استان بوشهر است.
وی یادآور شد: در نخستین گام آب جریان یافته در لولههای انتقال، مورد گندزدایی قرار میگیرند که در زمان کنونی ۱۹۰ ایستگاه گندزدا با ۲۰۰ اپراتور نسبت به پایش و سالم سازی آب شرب در سراسر استان بوشهر به شکل شبانه روزی فعالیت میکنند و در آخرین قدم نیز اطلاعات و نتایج تجزیه و تحلیل دادههای بدست آمده از بررسیهای روزانه برای بررسی نهایی، تایید و مستندسازی به همکاران ستادی ارجاع داده میشود.
سهرابی اضافه کرد: علاوه بر موارد ذکر شده، پارامترهای استاندارد آب شرب در مسیر انتقال آب به خانههای مردم نیز توسط دستگاههایی که در لولههای انتقال تعبیه شدهاست مورد پایش قرار میگیرد و اطلاعات و تغییرات موجود در آب را به شکل برخط و در قالب پیامک برای اپراتورها ارسال میکنند که بر همین اساس و با توجه به نتایج بدست آمده تاکنون مشکل یا تغییر محسوس و قابل توجهی در کیفیت آب گزارش نشدهاست.
مدیرمرکز پایش و نظارت بر کیفیت آب و فاضلاب استان بوشهر اظهار کرد: علاوه بر عملیات کنترل کیفیت آب توسط کارکنان این نهاد، دانشگاه علوم پزشکی نیز روزانه کیفیت آب شرب مناطق مختلف این استان را مورد ارزیابی قرار میدهد.
سهرابی ادامه داد: در استان بوشهر تاکنون هیچ گونه فلزات سنگین همچون سرب و کادمیوم مشاهده نشدهاست و آب شرب ورودی به خانههای مردم نه تنها عاری از هر گونه مواد سمی و مضر است بلکه یکی از با کیفیت ترین آبهای مورد نیاز برای بدن انسان است.
هدر رفت ۷۰ درصدآب در تصفیه خانگی
وی ضمن اشاره به اهمیت صرفه جویی در مصرف آب شرب و پرهیز از هدر دادن آن بیان کرد: امروزه برخی رفتارهای غلط در شیوه زندگی مردم موجب مصرف بالای آب شرب شدهاست و دستگاههای تصفیه آب خانگی یکی از این موارد است.
سهرابی افزود: هر دستگاه تصفیه آب خانگی بابت یک لیتر آب تصفیه شده رقمی بین ۲ تا ۳ لیتر آب را هدر میدهد، بدین معنی که بابت یک مخزن ۱۰ لیتری آب تصفیه شده، ۳۰ لیتر آب در فاضلاب رها میشود، صحت و سقم این امر را براحتی میتوانید با قراردادن لوله آب خروجی این دستگاه در یک منبع آب امتحان کرده و میزان هدر رفت را اندازه گیری کنید.
مخازن دستگاه تصفیه خانگی، منبع جلبکهای آسیبزای بدن
وی تاکید کرد: یکی از لولههای خروجی این دستگاهها به فاضلاب منتهی میشود که علاوه بر ورود باکتری، میکروب و ریز فاکتورهای بیماری زا که با چشم قابل مشاهده نیستند موجب ورود بوی بد به آب مورد استفاده مردم نیز میشود.
سهرابی اضافه کرد: مخازن پلاستیکی سفید رنگی که در زیر سینکهای ظرفشویی یا محلهای تعبیه شده برای این امر قرار میگیرد پس از مدتی به منبعی از جلبک و فاکتورهای بیماری زای میکروسکوپی بدل میشود که نوشیدن آن موجب آسیبهای جدی به بدن میشود.
آب مقطر تولید تصفیههای خانگی فاقد مواد معدنی مفید برای بدن
سهرابی یادآور شد: برخی گمان میکنند روشنی بیش از اندازه آبی که آنها میآشامند یا با آن چای درست میکنند گواه بر کیفیت آب مورد استفاده آنها است و این امر را مدیون دستگاههای تصفیه میدانند، در حالی که با توجه به تحقیقات به عمل آمده، آنچه امروزه دستگاههای تصفیه خانگی به مردم تحویل میدهند “آب مقطر” است و فاقد هر گونه خاصیت و مواد معدنی برای بدن است.
مدیر مرکز پایش و نظارت بر کیفیت آب و فاضلاب استان بوشهر گفت: جلوی ضرر را هر زمان که بگیری منفعت است و پیشنهاد میشود استفاده از این دستگاهها مورد بازبینی و بررسی قرار گیرد و نصب آن با تحقیق و براساس آگاهی انجام شود.
لزوم توجه به اهمیت هر قطره آب در زمان کنونی
معاون بهرهبرداری و توسعه شرکت آب و فاضلاب استان بوشهر با تاکید بر هدر رفت آب توسط دستگاههای تصفیه آب خانگی گفت: در زمان کنونی آب شرب این استان توسط خط لولههای از شهرستان کازرون استان فارس و سد کوثر کهگیلویه و بویراحمد، آب شیرین کنها و برخی منابع استانی تامین میشود.
عبدالله خدادادی منابع آبی استان بوشهر را محدود عنوان کرد و افزود: امروزه ۹۰ درصد آب استان بوشهر از محلهای ذکر شده برای مصارف خانگی است و با احتساب حجم آبی که هدر میرود و مخازن و منابع محدود آبی صرفه جویی برای هر قطره آب ضروری است.
وی کرد: بر اساس سند ارتقای پایداری استان بوشهر سهم آب شرب جاری از خط کازرون در سال ۱۴۱۰ به پایان میرسد و پس از آن سهم ما از این بخش به شکل چشمگیری کاهش مییابد.
وی تصریح کرد: اکنون سالانه قریب به ۱۴۲ میلیون مترمکعب آب شرب در استان بوشهر تامین ومصرف میشود که سهم خط کازرون روزانه ۳۲ هزار مترمکعب است، حال در نظر داشته باشیم که ۵ سال دیگر، با توجه به کمبود بارندگیها و کاهش منابع آبی، هزینههای بالای آب شیرین کنها، حذف سهم ما از خط لوله کازرون چه چیزی بجز تشنگی در انتظار مردم این استان است و از همین امروز باید برای آن قدم برداشت.
کیفیت سنجی و نظارت روزانه آب شرب استان بوشهر
رئیس گروه سلامت محیط دانشگاه علوم پزشکی استان بوشهر گفت: با توجه به پایش و نظارت روزانه بر سامانههای آبرسانی این استان، کیفیت آب شرب مطابق استانداردهای ملی است و در صورتیکه مواردی غیر منطبق با استانداردهای آب آشامیدنی مشاهده شود، عدم انطباق مشاهده شده به مراجع تامین کننده آب شرب گزارش و پیگیریهای لازم تا برطرف شدن مشکل انجام میشود.
فاطمه مرادیان افزود: وزارت بهداشت، درمان وآموزش پزشکی به منظور حفظ سلامتی و بهداشت مردم مکلف است کیفیت آب آشامیدنی عمومی از نقطه آبگیری تا مصرف را از نظر بهداشتی تحت نظارت مستمر قرار دهد.
وی ادامه داد: کارشناسان بهداشت محیط استان بوشهر نیز براساس دستور العمل واستانداردهای موجود نسبت به بازرسی از سامانههای آبرسانی و نمونهبرداری میکروبی، شیمیایی، کلر سنجی و کدورت سنجی از آب شرب در شبکه توزیع به منظور انجام کنترل کیفی و با هدف دسترسی تمامی افراد جامعه به آب آشامیدنی سالم اقدام میکنند.
مرادیان با اشاره به روند استفاده از دستگاههای تصفیه خانگی از ظهور تا تثبیت جایگاه آن در منازل گفت: باتوجه به اینکه عدم راهبری و استفاده صحیح از این دستگاهها کیفیت و سلامت آب را در شرایط نامناسب برای بهرهبرداری قرار میدهد، استفاده از آب شرب شبکه توزیع که تحت نظارت دانشگاه علوم پزشکی است مورد تاکید است.
تضمین کیفیت آب یا هدر رفت آن
با توجه به بررسیهای بعمل آمده دستگاههای تصفیه خانگی در استان بوشهر نه تنها ضامن سلامت و کیفیت آب شرب مردم نیستند بلکه علاوه بر آن موجب هدر رفت آب نیز میشوند، مایه حیاتی که در لوای اسمش همچنان در قرار گیری در جایگاه مناسب به بن بست رسیدهاست، ناقوس بحران آبی چندی است که به صدا در آمده و یک قطره آب و هدر دادن آن برای اکنون، فردا و فرداها، گران و گران تر تمام میشود، انتظار میرود در عصر تکنولوژی و اینترنت پیش از اقدام به خرید دستگاههای تصفیه خانگی آب، تحقیقات به شکل آگاهانه و از طریق منابع معتبر خبری و اطلاع رسانی انجام شود.